XV. Ex ordinatione Majorini schisma ortum. Deinde non post longum tempus, iidem ipsi, tot et tales, ad Carthaginem profecti traditores, thurati homicidae, Majorinum (cujus tu cathedram sedes) post ordinationem Caeciliani ordinaverunt, schisma facientes. Et quoniam traditionis reos, principes vestros fuisse monstratum est, consequens erit, eosdem fuisse auctores schismatis. Quae res, ut clara et manifesta esse omnibus possit, ostendendum est, ex qua radice sese usque in hodiernum, erroris protenderint rami, et ex quo fonte rivulus iste maligni liquoris, occulte serpens, usque in tempora nostra manaverit. Dicendum est, unde et ubi et a quibus ortum constet hoc alterum malum; quae convenerint causae; quae fuerint operatae personae; qui auctores hujus mali; qui nutritores; a quibus sint inter partes ab Imperatore postulata judicia; qui sederint judices; ubi sit actum concilium; quae sint prolatae sententiae. De divisione agitur: et in Africa, sicut et in caeteris provinciis, una erat Ecclesia, antequam divideretur ab ordinatoribus Majorini, cujus tu haereditariam cathedram sedes. Videndum est quis in radice cum toto orbe manserit; quis foras exierit; quis cathedram sederit alteram, quae ante non fuerat; quis contra altare altare erexerit; quis ordinationem fecerit, salvo altero ordinato; quis jaceat sub sententia Joannis Apostoli, qui dixit multos Antichristos foras exituros: quia non erant, inquit, nostri, nam si nostri essent, mansissent nobiscum (I Joan. II, 19). Ergo qui in uno cum fratribus manere noluit, haereticos secutus, quasi Antichristus foras exivit.

XVI. Lucillae adversus Caecilianum rixae. Hoc apud Carthaginem post ordinationem Caeciliani factum esse, nemo est qui nesciat: per Lucillam scilicet, nescio quam foeminam factiosam: quae ante concussam persecutionis turbinibus pacem, dum adhuc in tranquillo esset Ecclesia, cum correptionem archidiaconi Caeciliani ferre non posset:quae ante spiritalem cibum et potum, os nescio cujus martyris, si tamen martyris, libare dicebatur: et cum praeponeret calici salutari os nescio cujus hominis mortui, et si martyris, sed necdum vindicati, correpta, cum confusione, discessit irata. Irascenti et docenti, ne disciplinae succumberet, occurrit subito persecutionis enata tempestas.

XVII. Mensurius ad curiam citatus ornamenta Ecclesiae Botro et Celestio commendat. Iisdem temporibus Felix quidam diaconus, qui propter famosam nescio quam, de tyranno imperatore tunc factam epistolam, appellatus est, periculum timens, apud Mensurium episcopum delituisse dicitur. Quem cum postulatum Mensurius publice denegaret, relatio missa est: rescriptum venit, ut si Mensurius Felicem diaconum non reddidisset, ad palatium dirigeretur. Conventus non leves patiebatur angustias: erant enim Ecclesiae ex auro et argento quam plurima ornamenta, quae nec defodere terrae, nec secum portare poterat. Quae quasi fidelibus, senioribus commendavit, commemoratorio facto, quod cuidam aniculae dedisse dicitur: ita ut si ipse non rediret, reddita pace Christianis, anicula illi daret, quem in episcopali cathedra sedentem inveniret. Profectus causam dixit: jussus est reverti: ad Carthaginem pervenire non potuit.

XVIII. Ordinatio Caeciliani in episcopum Carthaginensem, necnon causa atque origo schismatis. Tempestas persecutionis peracta, et definita est. Jubente Deo, indulgentiam mittente Maxentio, Christianis libertas est restituta. Botrus et Celestius ut dicitur, apud Carthaginem ordinari cupientes, operam dederunt, ut absentibus Numidis, soli vicini Episcopi peterentur, qui ordinationem apud Carthaginem celebrarent. Tunc suffragio totius populi Caecilianus eligitur: et manus imponente Felice Autumnitano, episcopus ordinatur. Botrus et Celestius de spe sua dejecti sunt. Brevis auri et argenti sedenti Caeciliano, sicuti delegatum a Mensurio fuerat, traditur, adhibitis testibus. Convocantur supra memorati seniores, qui faucibus avaritiae commendatam ebiberant praedam. Cum reddere cogerentur, subduxerunt communioni pedem. Non minus et ambitores, quibus et ordinari non contigit: necnon et Lucilla, quae jamdudum ferre non potuit disciplinam: cum omnibus suis potens et factiosa foemina, communioni misceri noluit. Sic tribus convenientibus causis et personis, factum est, ut malignitas haberet effectum.

XIX. Illicita ordinatio Majorini contra Caecilianum, ab episcopis Numidiae. Schisma igitur illo tempore confusae mulieris iracundia peperit, ambitus nutrivit, avaritia roboravit. Ab his tribus personis contra Caecilianum causae confictae sunt, ut vitio diceretur. Ad Secundum Tigisitanum missum est, ut Carthaginem veniretur: proficiscuntur omnes supra memorati traditores, suscepti hospitio ab avaris, ab ambitoribus, ab iratis: non a catholicis, quorum petitione Caecilianus fuerat ordinatus. Interea ad Basilicam, ubi cum Caeciliano tota civica frequentia fuerat, nullus de supradictis accessit. Tunc a Caeciliano mandatum est: «Si est quod in me probetur, exeat accusator et probet.» Illo tempore a tot inimicis nihil in eum potuit confingi: sed de ordinatore suo, quod ab iis falso traditor diceretur, meruit infamari. Iterum a Caeciliano mandatum est, ut si Felix in se, sicut illi arbitrabantur, nihil contulisset, ipsi tanquam adhuc diaconum ordinarent Caecilianum. Tunc Purpurius solita malitia fretus, quasi et Caecilianus filius sororis ejus esset, sic ait: « Exeat huc quasi imponatur illi manus in episcopatu, et quassetur illi caput de poenitentia ». His rebus compertis, tota Ecclesia Caecilianum retinuit, ne se latronibus tradidisset. Illo tempore aut reus de sede debebat expelli, aut communicari debuit innocenti. Conferta erat Ecclesia populis: plena erat cathedra episcopalis: erat  altare loco suo, in quo pacifici episcopi retro temporis obtulerant, Cyprianus, Lucianus et caeteri. Sic exitum est foras, et altare contra altare erectum est: et ordinatio illicite celebrata est: et Majorinus, qui lector in diaconio Caeciliani fuerat, domesticus Lucillae, ipsa suffragante, episcopus ordinatus est a traditoribus, qui in concilio Numidiae (ut superius diximus) crimina sua sibi confessi sunt, et indulgentiam sibi invicem tribuerunt. Manifestum est ergo, exiisse de Ecclesia et ordinatores qui tradiderunt, et Majorinum, qui ordinatus est.