IV. Utriusque
Christi
nativitatis
et
naturae
proprietates
expenduntur.
Ingreditur
ergo
haec
mundi
infima
Filius
Dei,
de
coelesti
sede
descendens,
et
a
paterna
gloria
non
recedens,
novo
ordine,
nova
nativitate
generatus.
Novo
ordine,
quia
invisibilis
in
suis,
visibilis
factus
est
in
nostris,
incomprehensibilis
voluit
comprehendi;
ante
tempora
manens
esse
coepit
ex
tempore;
universitatis
Dominus
servilem
formam,
obumbrata
majestatis
suae
immensitate,
suscepit;
impassibilis
Deus
non
dedignatus
est
homo
esse
passibilis,
et
immortalis
mortis
legibus
subjacere.
Nova
autem
nativitate
generatus:
quia
inviolata
virginitas
concupiscentiam
nescivit,
carnis
materiam
ministravit.
Assumpta
est
de
Matre
Domini,
natura,
non
culpa;
nec
in
Domino
Jesu
Christo,
ex
utero
virginis
genito,
quia
nativitas
est
mirabilis,
ideo
nostri
est
natura
dissimilis.
Qui
enim
verus
est
Deus,
idem
verus
est
homo,
et
nullum
est
in
hac
unitate
mendacium,
dum
invicem
sunt
et
humilitas
hominis
et
altitudo
Deitatis.
Sicut
enim
Deum
non
mutatur
miseratione,
ita
homo
non
consumitur
dignitate.
Agit
enim
utraque
forma
cum
alterius
communione,
quod
proprium
est;
Verbo
scilicet
operante
quod
Verbi
est,
et
carne
exsequente
quod
carnis
est.
Unum
horum
coruscat
miraculis,
aliud
succumbit
injuriis.
Et
sicut
Verbum
ab
aequalitate
paternae
gloriae
non
recedit,
ita
caro
naturam
nostri
generis
non
relinquit.
Unus
enim
idemque
est,
quod
saepe
dicendum
est,
vere
Dei
Filius,
et
vere
hominis
filius.
Deus
per
id
quod
in
principio
erat
Verbum,
et
Verbum
erat
apud
Deum,
et
Deus
erat
Verbum
(Joan. I, 1);
homo
per
id
quod
Verbum
caro
factum
est,
et
habitavit
in
nobis (Ibid., 14).
Deus
per
id
quod
omnia
per
ipsum
facta
sunt,
et
sine
ipso
factum
est
nihil
(Ibid., 3);
homo
per
id
quod
factus
est
ex
muliere,
factus
sub
lege (Galat. IV, 4).
Nativitas
carnis
manifestatio
est
humanae
naturae;
partus
virginis,
divinae
est
virtutis
indicium.
Infantia
parvuli
ostenditur
humilitate
cunarum
(Luc. II, 7):
magnitudo
Altissimi
declaratur
vocibus
angelorum
(Luc. II, 13).
Similis
est
rudimentis
hominum,
quem
Herodes
impie
molitur
occidere
(Matth. II, 16);
sed
Dominus
est
omnium,
quem
magi
gaudent
suppliciter
adorare.
Jam
cum
ad
praecursoris
sui
Joannis
baptismum
venit
(Matth. III, 13),
ne
lateret
quod
carnis
velamine
Divinitas
tegeretur,
vox
Patris
de
coelo
intonans
dixit:
Hic
est
Filius
meus
dilectus,
in
quo
mihi
bene
complacui (Ibid., 17).
Quem
itaque
sicut
hominem
diabolica
tentat
astutia,
eidem
sicut
Deo
angelica
famulantur
officia (Matth. IV, 1, 11).
Esurire,
sitire,
lassescere
atque
dormire,
evidenter
humanum
est.
Sed
quinque
panibus
quinque
millia
hominum
satiare (Joan. VI, 5),
et
largiri
Samaritanae
aquam
vivam (Joan. IV, 10),
cujus
haustus
bibenti
praestet
ne
ultra
jam
sitiat;
supra
dorsum
maris
plantis
non
desidentibus
ambulare (Matth. XIV, 25),
et
elationes
fluctuum
increpata
tempestate
consternere (Luc. VIII, 24);
sine
ambiguitate
divinum
est.
Sicut
ergo,
ut
multa
praeteream,
non
ejusdem
naturae
est,
flere
miserationis
affectu
amicum
mortuum (Joan. XI, 35),
et
eumdem,
remoto
quatriduanae
aggere
sepulturae,
ad
vocis
imperium
excitare
redivivum (Ibid., 43);
aut
in
ligno
pendere,
et
in
noctem
luce
conversa,
omnia
elementa
tremefacere;
aut
clavis
transfixum
esse,
et
paradisi
portas
fidei
latronis
aperire (Matth. XXVII, 35);
ita
non
ejusdem
naturae
est,
dicere:
Ego
et
Pater
unum
sumus (Joan. X, 30),
et
dicere,
Pater
major
me
est (Joan. XIV, 28).
Quamvis
enim
in
Domino
Jesu
Christo
Dei
et
hominis
una
persona
sit;
aliud
tamen
est,
unde
in
utroque
communis
est
contumelia,
aliud
unde
communis
est
gloria.
De
nostro
enim
illi
est
minor
Patre
humanitas;
de
Patre
illi
est
aequalis
cum
Patre
Divinitas. |
An English translation is here on the subscription
version of the site. |
Προσέρχεται
τοίνυν
εἰς
τὸ
ταπεινὸν
τοῦτο
τοῦ
κόσμου
ὁ
Υἱὸς
τοῦ
Θεοῦ,
ἀπὸ
τοῦ
οὐρανίου
θρόνου
καταβαίνων,
καὶ
ἀπὸ
τῆς
πατρικῆς
δόξης
οὐκ
ἀφιστάμενος·
καινῇ
τῇ
τάξει,
καὶ
καινῇ
τῇ
γεννήσει
γεννώμενος·
καινῇ
μὲν
τῇ
τάξει,
ὅτιπερ
ἀόρατος
ὢν
ἐν
τοῖς
ἑαυτοῦ,
ὁρατὸς
γέγοπαρθνεν
ἐν
τοῖς
παρ᾽
ἡμῖν,
καὶ
ἀκατάληπτος
ὦν,
ἠβουλήθη
καταλαμβάνεσθαι,
καὶ
προαιώνιος
μένων,
εἶναι
ἤρξατο
ἀπὸ
χρόνου,
καὶ
τοῦ
παντὸς
ὢν
δεσπότης,
τὴν
δουλικὴν
μορφὴν
ἀνεδέξατο,
τῆς
οἰκείας
θεότητος
ἐπισκιάσας
τὸ
μέγεθος,
καὶ
ὁ
ἀπαθὴς
Θεὸς
οὐκ
ἀπηξίωσε
παθητὸς
εἶναι
ἄνθρωπος,
καὶ
ὁ
ἀθάνατος
νόμοις
ὑποκεῖσθαι
θανάτου·
καινῇ
δὲ
τῇ
γεννήσει
τεχθεὶς,
ἐπείπερ
ἡ
ἄχραντος
παρθενία
ἐπιθυμίαν
μὲν
ἠγνόησε,
τὴν
δὲ
τῆς
σαρκὸς
ἐχορήγησεν
ὕλην.
Καὶ
προσελήφθη
ἐκ
τῆς
μητρὸς
τοῦ
δεσπότου
φύσις,
οὐχ
ἁμαρτία·
οὐ
μὴν
ἐπειδήπερ
ἐν
τῷ
δεσπότῃ
Ἰησοῦ
Χριστῷ
τῷ
τεχθέντι
ἐκ
τῆς
γαστρὸς
τῆς
παρθένου
θαυμαστὴ
τίς
ἐστιν
ἡ
γέννησις,
διὰ
τοῦτο
ἡμῖν
οὐχ
ἡ
φύσις
ὁμοία·
ὁ
γὰρ
ὢν
Θεὸς
ἀληθὴς,
αὐτός
ἐστι
καὶ
ἄνθρωπος
ἀληθής.
Καὶ
ψεῦδος
οὐδὲν
ἐν
ταύτῃ
τῇ
ἑνώσει
τυγχάνει,
ἐν
ὅσῳ
τὰ
συναμφότερα
μετ᾽
ἀλλήλων
ἐστί·
καὶ
τοῦ
ἀνθρώπου
τὸ
ταπεινὸν,
καὶ
τῆς
θεότητος
τὸ
μέγεθος·
ὥσπερ
γὰρ
τῷ
ἐλεεῖν
ὁ
Θεὸς
τροπὴν
οὐχ
ὑφίσταται,
οὕτως
ἄνθρωπος
τῷ
μεγέθει
τῆς
θείας
ἀξίας
οὐκ
ἀναλίσκεται·
ἐνεργεῖ
γὰρ
ἑκατέρα
μορφὴ
μετὰ
τῆς
θατέρου
κοινωνίας,
ὅπερ
ἴδιον
ἔσχηκε,
τοῦ
μὲν
λόγου
κατεργαζομένου
τοῦθ᾽
ὅπερ
ἐστὶ
τοῦ
λόγου,
τοῦ
δὲ
σώματος
ἐκτελοῦντος,
ὅπερ
ἐστὶ
τοῦ
σώματος·
καὶ
τὸ
μὲν
αὐτῶν
διαλάμπει
τοῖς
θαύμασι,
τὸ
δὲ
ταῖς
ὕβρεσιν
ὑποπέπτωκε.
Καὶ
καθάπερ
ὁ
λόγος
ἀπὸ
τῆς
ἰσότητος
τῆς
τοῦ
πατρὸς
δόξης
ἐστὶν
ἀχώριστος,
οὕτω
τὸ
σῶμα
τὴν
φύσιν
τοῦ
ἡμετέρου
γένους
οὐκ
ἀπολέλοιπεν·
εἷς
γὰρ,
καὶ
ὁ
αὐτὸς
ἀληθῶς
Υἱός
τε
Θεοῦ,
καὶ
ἀληθῶς
υἱὸς
ἀνθρώπου
τυγχάνει,
Θεὸς
μὲν
κατά
τοῦτο,
καθὸ
ἐν
ἀρχῇ
ἦν
ὁ
Λόγος,
καὶ
ὁ
Λόγος
ἦν
πρὸς
τὸν
Θεὸν,
καὶ
Θεὸς
ἦν
ὁ
Λόγος·
ἄνθρωπος
δὲ
κατὰ
τοῦτο,
καθὸ
ὁ
Λόγος
σάρξ
ἐγένετο,
καὶ
ἐσκήνωσεν
ἐν
ἡμῖν·
καὶ
Θεὸς
μὲν
κατὰ
τοῦτο,
καθὸ
δι᾽
αὐτοῦ
τὰ
πάντα
ἐγένετο,
καὶ
χωρὶς
αὐτοῦ
ἐγένετο
οὐδὲ
ἕν·
ἄνθρωπος
δὲ
κατὰ
τοῦτο,
καθὸ
γέγονεν
ἐκ
γυναικὸς,
γέγονεν
ὑπὸ
νόμον·
καὶ
ἡ
μὲν
τῆς
σαρκώσεως
γέννησις
ἀνθρωπίνης
ἐστὶ
δήλωσις
φύσεως,
ὁ
δὲ
τοκετὸς
τῆς
παρθένου
μήνυμα
τῆς
θείας
ὑπάρχει
δυνάμεως.
Καὶ
ἡ
μὲν
νηπιότης
τοῦ
βρέφους
διὰ
τῆς
τῶν
σπαργάνων
εὐτελείας
ἐπιγινώσκεται·
τὸ
δὲ
μέγεθος
τῆς
αὐτοῦ
μηγαλωσύνης
διά
τῶν
ἀγγελικῶν
φωνῶν
ἀποδείκνυται· Δεσκαὶ
ὁμοιοῦται
μὲν
τοῖς
νεωστὶ
τικτομένοις
ἀνθρώποις
οὗτος,
ὃν
Ἡρώδης
ἀσεβῶς
φονεῦσαι
βούλεται·
ἀλλὰ
ἔστι
δεσπότης
τῶν
ὅλων,
ὃν
μάγοι
χαίρουσιν
ἱκετευτικῶς
προσκυνεῖν.
Ὅτε
δὲ
πρὸς
τὸ
τοῦ
προδρόμου
αὐτοῦ
Ἰωάννου
ἔρχεται
βάπτισμα,
ὅπως
ἂν
μὴ
λάθῃ,
ὅτιπερ
τῷ
προκαλύμματι
τῆς
σαρκὸς
ἡ
Θεότης
ἐκρύπτετο,
ἡ
τοῦ
Πατρὸς
φωνὴ
ἐξ
οὐρανῶν
ἐπιβοῶσα,
φησίν·
Οὗτός
ἐστιν
ὁ
Υἱός
μου
ὁ
ἀγαπητὸς,
ἐν
ᾧ
εὐδόκησα·
τοιγαροῦν
ὃν
ὡς
ἄνθρωπον
ἡ
τοῦ
διαβόλου
πειράζει
πανουργία,
τούτῷ,
ἅτε
δὴ
Θεῷ,
ἡ
τῶν
ἀγγέλων
τάξις
διακονεῖ.
Τὸ
μὲν
γὰρ
πεινῇν,
καὶ
διψῇν,
καὶ
κοπιᾷν,
καὶ
ὑπνοῦν,
ὁμολογουμένως
ἐστὶν
ἀνθρώπου·
ἀλλὰ
τὸ
πέντε
ἄρτοις
πέντε
χιλιάδας
ἀνθρώπων
κορέσαι,
καὶ
χαρίσασθαι
τῇ
Σαμαρείτιδι
ζῶν
ὕδωρ,
ὅθεν
ἀρυσαμένῃ
αὐτῇ
ὑπῆρχε
τὸ
μηκέτι
διψῇν·
καὶ
ἐπὶ
μὲν
νώτων
θαλάσσης
περιπατεῖν,
τῶν
ποδῶν
οὐ
βαπτιζομένων,
τὰς
δὲ
τῶν
κυμάτων
οἰδήσεις,
ἐπιτιμωμένου
τοῦ
κλὺδωνος
κατευνάζειν,
ἐστὶν
ἀναμφιβόλως
Θεοῦ.
Ὥσπερ
οὖν,
ἵνα
τὰ
πολλὰ
παραλείψω,
οὐ
τῆς
αὐτῆς
ἐστι
φύσεως
τὸ
κλαίειν
ἐκ
διαθέσεως
οἴκτου
τὸν
τελευτήσαντα
φίλον,
καὶ
τὸ
τὸν
αὐτόν
ἀναζῇν
μέλλοντα,
διασκεδασθέντος
τοῦ
προσχώματος,
τῆς
τεταρταίας
ἤδη
ταφῆς
ἐξαναστῆσαι
πρὸς
τὸ
κέλευσμα
τῆς
φωνῆς,
ἢ
τὸ
ἐπὶ
ξύλου
ἠρτῆσθαι,
καὶ
ἐξ
ἡμέρας
εἰς
νύκτα
μεταβληθείσης
τὰ
στοιχεῖα
πάντα
συσσεῖσαι,
ἢ
τὸ
διαπεπάρθαι
τοῖς
ἥλοις
καὶ
τὰς
τοῦ
παραδείσου
πύλας
ἀνοῖξαι
τῇ
πίστει
τῆ
τοῦ
λῃστοῦ,
οὕτως
οὐ
τῆς
αὐτῆς
ἐστι
φύσεως
τό
λέγειν·
Ἐγὼ
καὶ
ὁ
Πατὴρ
ἕν
ἐσμεν,
καὶ
τὸ
λέγειν·
Ὁ
Πατήρ
μου
μείζων
μου
ἐστίν·
εἰ
καί
τὰ
μάλιστα
γὰρ
ἐν
τῷ
Δεσπότῃ
Ἰησοῦ
Χριστῷ
τοῦ
Θεοῦ,
καὶ
τοῦ
ἀνθρώπου
ἕν
ἐστι
τὸ
πρόσωπον,
ὅμως
ἕτερόν
ἐστιν
ἐκεῖνο,
ἐξ
οὗ
ἐν
ἑκατέρῳ
κοινόν
ἐστι
τὸ
τῆς
ὕβρεως,
καὶ
ἕτερον
ἐξ
οὗ
κοινὸν
τὸ
τῆς
δόξης
καθέστηκεν,
ἐξ
ἡμῶν
μὲν
γάρ
ἐστιν
αὐτῷ
ἡ
ἐλάσσων
τοῦ
Πατρὸς
ἀνθρωπότης,
ἀπὸ
δὲ
τοῦ
Πατρός
ἐστιν
αὐτῷ
ἡ
μετὰ
τοῦ
Πατρός
ἴση
Θεότης. |